IΣΤΟΡΙΑ: Ιουλιανά

Γράφει ο Γρηγόρης Γιοβανόπουλος

Ο Ιούλιος είναι ένας μήνας στον οποίο παλαιότερα υπήρχε αρκετή δραστηριότητα (κυρίως πολεμική) όμως σήμερα είναι συνυφασμένος με ευχάριστα πράγματα. Διακοπές, θάλασσα, πολλή ζέστη, δημιουργική αγροτική εργασία, είναι τα στοιχεία που συνθέτουν συνήθως το σκηνικό του δεύτερου μήνα του καλοκαιριού.

    Τον Ιούλη όμως του 1965 όλα ήταν διαφορετικά. Ήταν τότε που κορυφώθηκε η αντίθεση Βασιλιά-πρωθυπουργού ή καλύτερα κατεστημένου –Δημοκρατικής Παράταξης, με τις τρεις προκλητικές επιστολές του Βασιλιά Κωνσταντίνου προς τον Πρωθυπουργό της χώρας Γεώργιο Παπανδρέου και η άρνησή του να συμμορφωθεί στις συνταγματικές του υποχρεώσεις αναγκάζοντας τον Πρωθυπουργό του 53% να παραιτηθεί και να ανοίξει έτσι την αυλαία μιας ταραγμένης εποχής που έληξε την 21^η Απριλίου του 1967 με το πραξικόπημα των Συνταγματαρχών.

     Θεωρώ ότι τα γεγονότα του Ιούλη του ’65 που ονομάστηκαν «Ιουλιανά» ήταν  η κορύφωση μιας σειράς γεγονότων και διεργασιών που άρχισαν αρκετά χρόνια νωρίτερα στο παρασκήνιο της Ιστορίας και καθόρισαν τις τύχες του Ελληνισμού για πολλά χρόνια. Στο παρασκήνιο αυτό σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι εξελίξεις στο «Κυπριακό» και  πρωταγωνίστησαν σαν ηθοποιοί ενός αθέατου δράματος ο «ξένος παράγοντας»,οι μυστικές υπηρεσίες ,οι μετέπειτα πραξικοπηματίες, το ντόπιο πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο και κυρίως ο τότε «ανώτατος άρχων» Βασιλιάς Κωνσταντίνος Β’.

     Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή επισημαίνοντας τα γεγονότα που προμήνυαν την δυσμενή τούτη εξέλιξη.   

      Μετά τον εμφύλιο και τα τολμηρά ανοίγματα της κυβέρνησης του Στρατηγού Πλαστήρα ο ξένος παράγοντας ευνοεί μια ακραιφνώς Δεξιά λύση στη διακυβέρνηση της χώρας και έτσι ο «Ελληνικός Συναγερμός» του Στρατάρχη
Αλέξανδρου Παπάγου κυβερνά τη χώρα μέχρι το 1955. Μετά το θάνατο του Παπάγου ο νέος Πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής με την ΕΡΕ κερδίζει τις εκλογές στις 19 Φεβρουαρίου του 1956 παρότι υπολείπεται σε ψήφους από τη Δημοκρατική Ένωση (47,38% έναντι 48,15%) χάρη στο ιδιότυπο εκλογικό σύστημα που ίσχυε τότε.

       Έτσι λοιπόν φτάνουμε στην κρίσιμη ημερομηνία της 11^ης Μαΐου 1958 που η ΕΔΑ καθίσταται αξιωματική αντιπολίτευση  με 79 έδρες.

Το αποτέλεσμα αυτό 9 χρόνια μετά τη λήξη του εμφυλίου καταθορύβησε τους Αμερικανούς και το Παλάτι και αποτέλεσε την αρχή των δεινών για τη χώρα μας.

Στις 19 Σεπτεμβρίου 1961 ανακοινώνεται η ίδρυση της Ένωσης Κέντρου (Ε.Κ.) με αρχηγούς τους Γεώργιο Παπανδρέου και Σοφοκλή Βενιζέλο ως ένας πολιτικός σχηματισμός που εκπροσωπούσε τους φιλελεύθερους και τους μετριοπαθείς  και των οποίων ο κατακερματισμός οφειλόταν περισσότερο στις διαφωνίες των ηγετών τους παρά σε θεμελιώδεις ιδεολογικές διαφορές.

      Ακολουθούν οι εκλογές του Οκτώβρη του 1961 «της βίας και νοθείας» όπου η ΕΡΕ παίρνει 176 έδρες η Ε.Κ 100 και το ΠΑΜΕ 24.

      Σε απάντηση του εκλογικού πραξικοπήματος κηρύσσεται από την Ε.Κ  ο «Ανένδοτος αγώνας», ακολουθεί η δολοφονία του Λαμπράκη από παρακρατικούς ,το «ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο;» και η αναχώρηση του Καραμανλή από την Ελλάδα.(9 Δεκεμβρίου 1963).

     Στις εκλογές της 3^ης Νοεμβρίου 1963 η Ε.Κ. παίρνει 138 έδρες και στις νέες εκλογές της 16^ης Φεβρουαρίου 1964 με το εντυπωσιακό 52,72 % παίρνει 171 έδρες και σχηματίζει κυβέρνηση.

     Αυτήν την ισχυρή πλειοψηφία θα προσπαθήσουν και τελικά θα καταφέρουν να ανατρέψουν οι «πρωταγωνιστές των Ιουλιανών»

   .Τα γεγονότα τρέχουν δραματικά.

• Στις 19 Φεβρουαρίου 1964 ορκίζεται η νέα κυβέρνηση της Ε.Κ.
• Νέος Βασιλιάς ορκίζεται ο Κωνσταντίνος Β’ μετά το θάνατο του Παύλου.
• Στις 23 Ιουνίου 1964 ο Γεώργιος Παπανδρέου επισκέπτεται τις ΗΠΑ όπου ο Πρόεδρος Λίντον  Τζόνσον του θέτει εκβιαστικά το «σχέδιο Άτσεσον» για τη λύση του Κυπριακού . Ο Γ. Παπανδρέου το απορρίπτει προκαλώντας την οργή των Αμερικανών.

    Σ’ αυτό το κλίμα και με τις «αποσυνθετικές» επιδράσεις του Κυπριακού ο αρχηγός της ΕΡΕ Π. Κανελλόπουλος δηλώνει πως θα μπορούσε να στηρίξει μια κυβέρνηση αποστατών της Ε.Κ χωρίς τον Παπανδρέου.

     Ο αρχηγός της Ε.Κ  καταθέτει στη βουλή στις 23 Φεβρουαρίου 1965 το «σχέδιο Περικλής» της «βίας και νοθείας» (γραμματέας του σχεδίου ήταν ο μετέπειτα δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος).

     Η απάντηση στο «σχέδιο Περικλής» έρχεται στις 18 Μαΐου 1965 με την αποκάλυψη της ύπαρξης της οργάνωσης ΑΣΠΙΔΑ μέσα στο στρατό το «φέουδο των ανακτόρων» στην οποία φέρεται αναμεμιγμένος ο Ανδρέας Παπανδρέου. Την αποκάλυψη έκανε ο Στρατηγός Γρίβας (ιδρυτής της οργάνωσης Χ κατά την Κατοχή και ίσως του ΑΣΠΙΔΑ).Ο Γ. Παπανδρέου μετά την ψήφο εμπιστοσύνης που πήρε στη Βουλή στις 25 Ιουνίου 1965 αποφασίζει να κάνει αλλαγές στην ηγεσία του στρατεύματος. Τις προθέσεις του Πρωθυπουργού «κοινοποιεί»στο Βασιλιά ο υπουργός Άμυνας Πέτρος Γαρουφαλιάς και ο Κωνσταντίνος προειδοποιεί τον Πρωθυπουργό να μην προχωρήσει σε αλλαγές χωρίς τη δική του συναίνεση  .

     Η «βασιλική επέμβαση» συνεχίζεται με την άρνηση του Κωνσταντίνου να υπογράψει τα διατάγματα για τις αλλαγές στο στράτευμα και την αντικατάσταση του Πέτρου Γαρουφαλιά.

- Αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση………
- Ανοιγει η αυλαία των «Ιουλιανών»……… 

Με τιμή

Γρηγόρης Γιοβανόπουλος
Δάσκαλος

Υ.Γ στο επόμενο άρθρο οι τρεις επιστολές του Βασιλιά και οι αντιδράσεις του Γ. Παπανδρέου και του ελληνικού λαού.