ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ή ΕΚΦΥΛΙΣΤΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ (ΟΣΤΕΟΦΥΤΑ ή ΑΛΑΤΑ)

Της Μαρίας Ταμαμουνά - Λάχανη, φυσιοθεραπεύτριας του ΚΑΠΗ του πρώην Δήμου Πλατέος.  To φυσιοθεραπευτήριο λειτουργεί στο ισόγειο του κοινοτικού καταστήματος Τρικάλων.

Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια πάθηση με πολλές ονομασίες αλλά με μια «μορφή» παραμόρφωση των αρθρώσεων.

Για να καταλάβουμε τι συμβαίνει με την οστεοαρθρίτιδα χρειάζεται να περιγράψουμε μια φυσιολογική άρθρωση (σχήμα 1)

Άρθρωση είναι το σημείο όπου συναντιούνται δύο οστά. Οι περισσότερές μας αρθρώσεις είναι σχεδιασμένες για να κινούνται μόνο σε ορισμένες κατευθύνσεις. Για παράδειγμα το γόνατο, επιτρέπει την κίνηση που λιγίζει και ισιώνει το πόδι, αλλά όχι κίνηση στα πλάγια.

Η επιφάνεια του κάθε οστού καλύπτεται από ένα λεπτό στρώμα τραγανού που ονομάζεται «χόνδρος». Ο χόνδρος έχει λεία και γλοιώδης επιφάνεια (ελαστική) και έτσι επιτρέπει την ελεύθερη κίνηση των δύο οστών.

Οι αρθρώσεις καλύπτονται από μια μεμβράνη  «τον υμένα» που παράγει μια μικρή ποσότητα παχύρευστου υγρού. Αυτό το υγρό τρέφει το χόνδρο και λυπαίνει την άρθρωση.

Οι σύνδεσμοι, οι τένοντες και οι μυς κρατούν σταθερά τα οστά και κινούν την άρθρωση.

   Σε σοβαρή εκφυλιστική αρθρίτιδα έχουμε καταστροφή, φθορά της επιφάνειας των οστών και των προστατευτικών εξαρτημάτων της άρθρωσης. Ο χόνδρος σιγά-σιγά γίνεται ανώμαλος και λεπτός και έτσι το οστό γίνεται πιο σκληρό. Στην άκρη της άρθρωσης το οστό μεγαλώνει προς τα έξω και δημιουργεί τα λεγόμενα «οστεόφυτα» (σχήμα 2).

Η άρθρωση πρήζεται, γιατί παράγεται περισσότερο από το κανονικό αρθρικό υγρό. Οι μυς που κινούν την άρθρωση αυτή μπορεί να αδυνατίσουν και να γίνουν πολύ λεπτοί. Το αποτέλεσμα είναι πολλές φορές οι παραμορφωμένες αρθρώσεις να εμποδίζουν ή να καταργούν μερικώς την κίνηση των άκρων ή του σώματος.

Υπάρχει συνεχόμενος και έντονος πόνος, αδυναμία πολλές φορές για τις καθημερινές ανάγκες εξυπηρέτησης του ατόμου.                      

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ                                            

Α) Ηλικία – εμφανίζεται σε άτομα μεγάλης ηλικίας

Β) Φύλλο  -  οστεοαρθρίτιδα χεριών και γονάτων είναι πιο συχνή στις γυναίκες

Γ) Παχυσαρκία

Δ) Κληρονομικότητα

Ε) Παλιό τραύμα κ.λ.π.

 ΦΥΣΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ   Ο.Α.

Αφού γίνει η διάγνωση από τον αρμόδιο γιατρό-ρευματολόγο και δώσει το πράσινο φως ξεκινάμε φυσιοθεραπεία. 

    ΣΤΟΧΟΙ  ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

 1)     Ανακούφιση από τους πόνους

2)     Διατήρηση και αύξηση της κινητικότητας των αρθρώσεων

3)     Επαναφορά της μυϊκής δύναμης και «τροφικότητας» των μυών σε φυσιολογικά επίπεδα.

4)     Διατήρηση της καρδιοπνευμονικής αντοχής.

5)     Προστασία των αρθρώσεων

6)     Ενημέρωση και εκπαίδευση τόσο των ασθενών όσο και των φροντιστών τους για την καλύτερη αντιμετώπιση και διαχείριση των μέσων Φ/Θ στην καθημερινή τους ζωή.

 ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΙ ΜΕΣΑ Φ/Θ 

              ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ-ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ-ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ                         

1)  Μάλαξη: Προσφέρει καλή κυκλοφορία (του αίματος) στην πάσχουσα περιοχή-μυϊκή χαλάρωση. Προσοχή δεν επιτρέπεται στο οξύ (αρχικό) στάδιο της πάθησης.

Θερμά επιθέματα                      ψυχρά επιθέματα

2)  ΘΕΡΜΑ - ΨΥΧΡΑ επιθέματα: άμεση ανακούφιση πόνου, χαλάρωση μυϊκού σπασμού και μείωση του σχηματισμού οιδημάτων. 

Αντένδειξη: Τα θερμά επιθέματα στο αρχικό στάδιο της φλεγμονής, απαγορεύονται.

3)  Κινησιοθεραπεία: Οι ασκήσεις θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένες ανάλογα με τις δυνατότητες και το στάδιο του κάθε ασθενή.

Οι ασκήσεις είτε εκτελούνται από τον ασθενή (ενεργητικά), είτε από τον φυσιοθεραπευτή (παθητικά), πρέπει να γίνονται πάντα στα όρια του πόνου και της αντοχής του αρρώστου. 

4)   Ανάπαυση: Επιβάλλεται ύπνος 8-10 ώρες το βράδυ και ανάπαυση κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Σύνθημα:  «Αντιμετώπισε την Ρ.Α αλλά μην την αφήσεις να κυριαρχήσει στη ζωή σου».