Γράφει η Μαρία Κιρκιλιανίδου
Με την έννοια σχολείο δηλώνουμε τον επικοινωνιακό περίγυρο στα πλαίσια του οποίου εκδηλώνεται διατεταγμένη επικοινωνία ανάμεσα σε άτομα εξουσιοδοτημένα από το κράτος να προβάλλουν παιδαγωγικές αξιώσεις και σε άτομα που είναι υποχρεωμένα ή επιλέγουν να είναι αποδέκτες αυτών των αξιώσεων.
Ο θεσμός του σχολείου θεωρείται προϊόν κοινωνικοπολιτιστικής εξέλιξης. Ιστορικά τοποθετείται στο στάδιο εκείνο όπου μια χώρα ή κοινωνική ομάδα επιβάλει μεθοδευμένη και προγραμματισμένη αγωγή και μάθηση. Η νέα γενιά προετοιμάζεται για την ορθολογική γνώση και για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις αυξημένες απαιτήσεις του κοινωνικού συνόλου μέσα σ’ ένα φάσμα διαφοροποιημένων συνθηκών.
Το σχολείο θεωρείται ένας οργανωμένος θεσμός και συνεπώς ένα κοινωνικό δημιούργημα. Βοηθά ώστε ο άνθρωπος και ο πολιτισμός του να αποκτήσουν κοινωνική οντότητα. Φέρει έκδηλα όλα τα γνωρίσματα και τις ιδιαιτερότητες του στενότερου και ευρύτερου κοινωνικού πλαισίου. Συνεπώς, αντανακλά σε μεγάλο βαθμό την κοινωνία που το δημιουργεί. Αποσκοπεί στη συστηματική οργάνωση της αγωγής, της διδασκαλίας και στην παροχή κοινωνικοποίησης των μαθητών. Παρουσιάζει μια συνεχή σχέση αλληλεπίδρασης με την κοινωνία, καθώς βρίσκεται κάτω από την επιρροή της.
Στις σύγχρονες κοινωνίες το σχολείο θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους φορείς κοινωνικοποίησης του ανθρώπου. Η διαμόρφωση της προσωπικότητάς του και η απόκτηση των απαιτούμενων δεξιοτήτων του δίνουν τη δυνατότητα να ασκήσει συγκεκριμένους ρόλους στην κοινωνία. Η κοινωνικοποίηση αποτελεί διαδικασία ενσωμάτωσης των ατόμων στο κοινωνικό σύνολο και παρέχει δυνατότητες για τη δραστηριοποίησή του μέσα σ’ αυτό, με την εσωτερίκευση του συστήματος ρόλων και αξιών της κοινωνικής ομάδας.
Όπως κάθε κοινωνικό σύνολο, έτσι και το σχολείο, αποτελεί μια δομή δυνατότητας. Τα θεσμικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά των υποκειμένων που συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία, ο θεσμικός χώρος και χρόνος, οι ρητοί και άρρητοι κανόνες που διέπουν τις σχέσεις και το περιεχόμενο της διαδικασίας, η μετάδοση γνώσεων και αξιών, καθώς και η εμπέδωση συμπεριφορών, αποτελούν τους όρους με τους οποίους δομείται και λειτουργεί. Το σχολείο αποτελεί ένα κοινωνικό περιβάλλον αλληλενέργειας, όπου τα άτομα ανταλλάσουν νοήματα και εμπειρίες. Ταυτόχρονα, η συμπεριφορά καθενός μπορεί να θεωρηθεί ως συνάρτηση της συμπεριφοράς του άλλου, διαμορφώνοντας με τον τρόπο αυτό στάσεις και σχέσεις.
Ο θεσμός του σχολείου θεωρείται προϊόν κοινωνικοπολιτιστικής εξέλιξης. Ιστορικά τοποθετείται στο στάδιο εκείνο όπου μια χώρα ή κοινωνική ομάδα επιβάλει μεθοδευμένη και προγραμματισμένη αγωγή και μάθηση. Η νέα γενιά προετοιμάζεται για την ορθολογική γνώση και για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις αυξημένες απαιτήσεις του κοινωνικού συνόλου μέσα σ’ ένα φάσμα διαφοροποιημένων συνθηκών.
Το σχολείο θεωρείται ένας οργανωμένος θεσμός και συνεπώς ένα κοινωνικό δημιούργημα. Βοηθά ώστε ο άνθρωπος και ο πολιτισμός του να αποκτήσουν κοινωνική οντότητα. Φέρει έκδηλα όλα τα γνωρίσματα και τις ιδιαιτερότητες του στενότερου και ευρύτερου κοινωνικού πλαισίου. Συνεπώς, αντανακλά σε μεγάλο βαθμό την κοινωνία που το δημιουργεί. Αποσκοπεί στη συστηματική οργάνωση της αγωγής, της διδασκαλίας και στην παροχή κοινωνικοποίησης των μαθητών. Παρουσιάζει μια συνεχή σχέση αλληλεπίδρασης με την κοινωνία, καθώς βρίσκεται κάτω από την επιρροή της.
Στις σύγχρονες κοινωνίες το σχολείο θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους φορείς κοινωνικοποίησης του ανθρώπου. Η διαμόρφωση της προσωπικότητάς του και η απόκτηση των απαιτούμενων δεξιοτήτων του δίνουν τη δυνατότητα να ασκήσει συγκεκριμένους ρόλους στην κοινωνία. Η κοινωνικοποίηση αποτελεί διαδικασία ενσωμάτωσης των ατόμων στο κοινωνικό σύνολο και παρέχει δυνατότητες για τη δραστηριοποίησή του μέσα σ’ αυτό, με την εσωτερίκευση του συστήματος ρόλων και αξιών της κοινωνικής ομάδας.
Όπως κάθε κοινωνικό σύνολο, έτσι και το σχολείο, αποτελεί μια δομή δυνατότητας. Τα θεσμικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά των υποκειμένων που συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία, ο θεσμικός χώρος και χρόνος, οι ρητοί και άρρητοι κανόνες που διέπουν τις σχέσεις και το περιεχόμενο της διαδικασίας, η μετάδοση γνώσεων και αξιών, καθώς και η εμπέδωση συμπεριφορών, αποτελούν τους όρους με τους οποίους δομείται και λειτουργεί. Το σχολείο αποτελεί ένα κοινωνικό περιβάλλον αλληλενέργειας, όπου τα άτομα ανταλλάσουν νοήματα και εμπειρίες. Ταυτόχρονα, η συμπεριφορά καθενός μπορεί να θεωρηθεί ως συνάρτηση της συμπεριφοράς του άλλου, διαμορφώνοντας με τον τρόπο αυτό στάσεις και σχέσεις.
Μαρία Κιρκιλιανίδου
Εκπαιδευτικός
Εκπαιδευτικός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου