Χριστούγεννα στο νησί

Μας το έστειλε ο φίλος Ιωάννης Παπαναστάσης

Κατάδες, προβέντες, τηγανιά αντί μπουγάτσας, γαλανόλευκα ρεβεγιόν, πεθερές και χιόνια

Καταρχάς, θα ήθελα να ξεκινήσω με το καυτό ερώτημα που καίει όλη την χώρα και την κρατάει σε αγωνία -από το κατακαλόκαιρο- σχετικά με το τι καιρό θα κάνει την ημέρα ‘Χ’ . Θα κάνουμε τελικά Λευκά Χριστούγεννα φέτος ή όχι; Θα μου πείτε ότι αυτό αναρτιόμαστε εδώ και 2013 χρόνια αλλά από ό,τι φαίνεται συνεχίζουμε ακάθεκτοι. Όμως πρέπει να το πάρουμε απόφαση πως Ροβανιέμι δεν θα γίνουμε ποτέ!

Όταν όμως κάνεις γιορτές στο νησί, αυτό δεν σε απασχολεί καθόλου. Τα μόνα χιόνια που βλέπεις είναι αυτά της τηλεόρασης και αυτό αν έχει καλό καιρό, γιατί ως παραδοσιακοί ακόμη εβρισκόμεθα στην αναλογική εποχή της TV. Έτσι λοιπόν, τα Χριστούγεννα συνήθως έχει ντάλα ήλιο, με μια μικρή πιθανότητα βροχής και κάποια μποφοράκια, ίσα ίσα για να σου χαλάσουν την στυλιζαρισμένη κόμη σου -εάν αυτή φυσικά παραμείνει αλώβητη από την σχετική υγρασία. Εάν θέλεις χιόνια και σκι κάνε βαλιτσούλες και βουρ... για τα όρη και τα άγρια βουνά, κάπου στην ηπειρωτική Ελλάδα. Στο νησί περπατάς στους άδειους λιθόστρωτους δρόμους, συναντάς πού και πού κανέναν ντόπιο, τα βλέπεις όλα σε τάξη, βαμμένα, περιποιημένα, θαρρείς πως είναι πασχαλιά μέσα στο καταχείμωνο. Οι καρέκλες και τα γαλανόλευκα τραπεζάκια παραμένουν έξω και περιμένουν υπομονετικά τους επισκέπτες. Οι μυρωδιές που ταξιδεύουν στον αέρα σε μπερδεύουν και σε κάνουν να αναρωτιέσαι τι να είναι άραγε αυτό που τόσο επίμονα γαργαλά την όσφρησή σου. Είναι οι κουραμπιέδες; Τα μελομακάρονα; Ο μπακλαβάς με σουσάμι και καρύδι; Ή οι "κατάδες" -παραδοσιακό γλυκό που μοιάζει με τους κουραμπιέδες και έχει γέμιση καρυδιά. Όλα αυτά ετοιμάζονται την παραμονή των Χριστουγέννων και όπως λένε οι γηραιότερες γίνονται για να γλυκάνουν τον νεογέννητο Χριστό.

Στο νησί τα Χριστούγεννα είναι όλα χαλαρά- και ας μοιάζει αυτό σαλονικιώτικο. Αλλά εδώ δεν είναι υπόθεση, είναι αλήθεια. Δεν χρειάζεται να αγχώνεσαι για το τι θα βάλεις στην εκκλησία ή όταν θα βγεις έξω. Και τα περσινά ρούχα μια χαρά είναι μιας και όλοι σου είναι γνωστοί και δεν θα σε παρεξηγήσει κανείς. Τώρα για τα “ελεύθερα κορμιά” που ψάχνουν το ‘’τυχερό’’ τους απλά θα ήθελα να τα πληροφορήσω πως εδώ ατύχησαν λίγο. 50 άνθρωποι είναι όλοι. Και είναι αυτοί που βλέπεις κάθε μέρα, δεν έχει άλλους, μας τελείωσαν.

Το πρωί ανήμερα των Χριστουγέννων, μετά την λειτουργία, αρχίζουν τα ‘καλά’. Εσύ άλλωστε είσαι ξεκούραστος και έχεις ξυπνήσει πρωί- φρεσκαδούρα- γιατί πολύ απλά το προηγούμενο βράδυ δεν βγήκες! Πού να πας άλλωστε; Στα ίδια; Δυο τρία μαγαζιά όλα κι όλα και αυτά

πολλαπλών χρήσεων. Καφετέρια, ζαχαροπλαστείο μαζί με κλαμπ, μπουζουκερί ωμέγα κατηγορίας και ό,τι άλλο σου κάνει κέφι. Ξυπνάς, λοιπόν, φρέσκος, πας εκκλησία και μετά αράζεις στο πρώτο καφενείο- fast foodaδικο και τρως την φρεσκοσφαγμένη χοιρινή σου τηγανιά με συνοδεία κρασιού- έτσι για να ανοίξει η όρεξή σου. Βέβαια αν είσαι γνώστης, αφήνεις λίγο χώρο για το μεσημέρι, για να φας την ‘πηχτή’ ! Θα μου πεις, τι είναι αυτό; Στο νησί υπάρχει τόσο χοιρινό που δεν το καταναλώνουν όλο και για να μην πάει χαμένο το παστώνουν και το φυλάνε στο ‘κατάτω’ και έχουν να τρώνε μέχρι τις απόκριες. Η πηχτή λοιπόν είναι βρασμένο χοιρινό κρέας με μπόλικο λεμόνι, το οποίο αφήνουν να πήξει όλη τη νύχτα. Και συ που είσαι στο ‘πήξιμο’ τόσο καιρό και ξες, ε να μην φας και μια πηχτή που θα τη νιώσεις και καλύτερα από τον καθένα;

Οι γυναίκες νοικοκυρές, σωστές και παινεμένες, πηγαίνουν στα σπίτια τους και ετοιμάζουν πυρετωδώς το γιορτινό τραπέζι αλλά και την ‘προβέντα’. Η "προβέντα" είναι ένα πιάτο με γλυκά που κρίνει πολλές φορές την νοικοκυροσύνη της νησιώτισσας και συνοδεύεται συνήθως από την βασιλόπιτα που έχουν φτιάξει. Αυτήν πηγαίνουν ως δώρο στις κουμπάρες και στις πεθερές. Τώρα, εάν κάποια ‘καλόκαρδη’ πεθερά την στείλει πίσω, η νύφη γίνεται ‘τουρκάλα’ τόσο που η Χουρέμ Σουλτάν μπροστά της είναι γατάκι... Σίγουρα καμία από τις δύο δεν είναι κατάλληλη για ποδαρικό. Όποιος όμως είναι τυχερός και κάνει ποδαρικό πρέπει να πάρει "μπουλιστρίνα" (χρήματα), την οποία περιμένουν τα παιδιά επίσης από παππούδες, γιαγιάδες, θείες που θα πλαισιώσουν το μεσημέρι το τραπέζι.

Χμμμ... τελικά οι γιορτές στο νησί είναι πάνω από όλα παράδοση , καθώς οι ξενόφερτες μόδες δεν έφτασαν ποτέ εδώ και ούτε πρόκειται. Έχουν βάλει βουλοκέρι στα αυτιά οι νησιώτες και δεν ακούν τις σειρήνες από τα έξω. Δεν τις αφήνουν να ανέβουν στο πλοίο, δεν χωράνε στο αεροπλάνο, δεν ταιριάζουν με τη 'χιονισμένη' νησιώτικη τηλεόραση.

Οι γιορτές στο νησί λοιπόν δεν είναι κόκκινες, σαν το ένδυμα του Ρεβεγιόν, αλλά γαλανόλευκες, λιτές, αληθινές.....

Χρόνια πολλά σε όλους και καλές γιορτές!