Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2011

ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ

Γράφει η Μαρία Κιρκιλιανίδου
Αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι τα προβλήματα των παιδιών είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης πολλών διαφορετικών παραγόντων, που εντοπίζονται είτε στο άτομο είτε στο περιβάλλον του.

Οι μαθησιακές δυσκολίες αφορούν μια ομάδα παιδιών τα οποία, ενώ δεν εμφανίζουν νοητικές διαταραχές ή άλλα προβλήματα στην ανάπτυξη, δεν επωφελούνται από την τυπική διαδικασία, με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε σχολική αποτυχία. Πρόκειται για μια κατάσταση με πολλαπλές εκδηλώσεις και συμπτωματολογία που διαφέρει από ηλικία σε ηλικία.

Ο όρος Μαθησιακές δυσκολίες εισήχθη στην Αμερική το 1963 από τον Samuel Kirk. Ο Kirk, προσδιόρισε τις μαθησιακές δυσκολίες ως εξής: «Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες παρουσιάζουν διαταραχές σε έναν ή περισσότερους τομείς των ψυχοδιανοητικών τους διεργασιών, ιδιαίτερα κατά την απόκτηση και χρήση του προφορικού ή και γραπτού λόγου. Οι διαταραχές αυτές επεκτείνονται και σε τομείς όπως της αντίληψης, της κατανόησης, της σκέψης, της δυνατότητας για ανάγνωση και ορθογραφία καθώς και σε αδυναμίες κατανόησης των μαθηματικών συμβόλων και πράξεων».

Σύμφωνα με έρευνες, το 15-20% του μαθητικού πληθυσμού φαίνεται να αντιμετωπίζει περισσότερο ή λιγότερο κάποιο πρόβλημα ή μια δυσκολία σε κάποιο τομέα ή αντικείμενο της μάθησης.

Σε ορισμένες περιπτώσεις οφείλονται σε δυσλειτουργία του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, άλλοτε υπάρχει κληρονομική βάση, σε άλλες υπάρχει συγγενής αιτιολογία ( κύηση, τοκετός, αλκοόλ), βιοχημικές ανωμαλίες και γενετικές ιδιαιτερότητες.

Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι μια ενδογενής διαταραχή και όχι συνέπεια εξωτερικών παραγόντων. Παράγοντες οικογενειακοί, οικονομικοί, κοινωνικοί, πολιτισμικοί μπορεί να συνυπάρχουν και να ασκούν επίδραση, όμως δεν αποτελούν το αίτιο για τη δημιουργία τους. Επιπρόσθετα αποτελούν μια ανομοιογενή ομάδα διαταραχών που πάντοτε εκδηλώνονται με σημαντικά προβλήματα στη μάθηση. 

Χαρακτηριστικά των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες είναι οι διαταραχές στην αντίληψη, στην προσοχή, στη μνήμη, οι κινητικές διαταραχές, τα προβλήματα κινήτρων και κοινωνικο-συναισθηματικής φύσης. Παρατηρούνται περιορισμένες μεταγνωστικές στρατηγικές στην πρόσληψη, επεξεργασία των πληροφοριών και στην οργάνωση ενεργειών. 


Κάθε παιδί με μαθησιακές δυσκολίες παρουσιάζει ένα ατομικό ρυθμό, επίπεδο και ποιοτική σύνθεση των δυσκολιών. Παρά την ενδογενή φύση τους παραπέμπουν στην ανάγκη παροχής εκπαιδευτικής βοήθειας. 

Στα είδη των μαθησιακών δυσκολιών εντάσσονται:

§ Οι δυσκολίες λόγου και ομιλίας: πρόκειται για δυσκολίες στην παραγωγή και κατανόηση του προφορικού λόγου.

§ Οι δυσκολίες γραπτού λόγου: πρόκειται για δυσκολίες που αφορούν την αποκωδικοποίηση του γραπτού λόγου, την ορθογραφία και γενικότερα την παραγωγή γραπτού λόγου.

§ Οι δυσκολίες μαθηματικού λόγου: πρόκειται για δυσκολίες στην αναγνώριση αριθμών και μαθηματικών συμβόλων, στην κατανόηση αφηρημένων μαθηματικών εννοιών, στην απομνημόνευση της προπαίδειας και στην επίλυση μαθηματικών προβλημάτων.

Οι μαθησιακές δυσκολίες επηρεάζουν τη συμπεριφορά και την ψυχοσυναισθηματική ισορροπία του παιδιού, καθώς και την προσπάθειά του για μάθηση. Προκαλούν χαμηλή αυτοαντίληψη και αυτοεκτίμηση, δυο βασικές συνιστώσες της έννοιας του «εαυτού». Άγχος, ανησυχία, απογοήτευση, φοβίες, ενοχές, θυμός, είναι κάποια από τα αρνητικά συναισθήματα που συνοδεύουν τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες.

Για την βελτίωσή τους είναι απαραίτητος ο εξειδικευμένος σχεδιασμός που αφορά την αγωγή και τη διδασκαλία. Χρίζουν έγκαιρης αναγνώρισης και αντιμετώπισης καθώς μπορεί να επηρεάσουν σε μικρό ή σε μεγάλο βαθμό και τη μελλοντική εξέλιξη του παιδιού.

Για τα προβλήματα αυτά καλό είναι να υπάρχει συνεργασία ανάμεσα στους ειδικούς, στους γονείς και στους εκπαιδευτικούς. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο απαιτείται μια ολιστική αντιμετώπιση με στόχο την ενσωμάτωση και την κοινωνική ένταξη όλων των παιδιών.

 Μαρία Κιρκιλιανίδου 
 Εκπαιδευτικός

Δεν υπάρχουν σχόλια: